اخیرا سفری به دیار پدری داشتم. به استان گلستان و شهرستان آق قلا. عکسی که می‌بینید یکی از عکس‌هایی است که خودم با گوشی ثبت کردم. این تصویر، بوته گوجه‌ای را نشان می‌دهد که به صورت خودرو رشد کرده و بالیده است. تجربه کشاورزان و اجداد آنها نشان می‌دهد، واریته‌ها و گیاهانی که به صورت خودرو می‌رویند، هم تنومند هستند و هم مقاومت بالایی در برابر آفات و شرایط سخت محیطی دارند.

هر گیاه خودرو از بذری به وجود می‌آید. شاید چند صد بذر در شرایط متفاوت قرار گرفته باشند تا اینکه چندتای آنها فرصت رشد و سبز شدن را بیابند و بتوانند سر خاک برآورند. این گیاهان لزوما بهترین محصولات را نمی‌دهند. بلکه فقط تنومند هستند. اما برای اینکه به خوبی به بار بنشینند، باید به نحو مناسبی به آنها رسیدگی کرد و تمام لوازم رشد و نمو گیاه را فراهم کرد.

وقتی این عکس را ثبت می‌کردم به این نکته فکر می‌کردم که حکایت ما انسانها هم به همین صورت است. از بین ما انسانها هم طبیعت کسانی را برای رشد و شکوفایی انتخاب می‌کند که با تغییرات طبیعت سازگارتر باشیم. هرچه انسان با طبیعت اطراف خود ناسازگارتر باشد، احتمال ماندگاری طولانی مدت نسلش کمتر خواهد بود.

شاید بتوانیم سازگاری با محیط و شرایط را در ردیف شروط لازم برای استعدادیابی و رسیدن به مرحله خودشکوفایی بدانیم. در افق دراز مدت، طبیعت و شرایط را نیروی برتر در نظر گرفت. البته این به معنای پا پس کشیدن در مقابل شرایط سخت نیست. اما برخی اوقات باید هنرِ گذشت از برخی امتیازات به نفع تغییر شرایط را به کار گیریم تا بتوانیم وضعیت را به نفع خودمان تغییر دهیم.

ما فکر می‌کنیم وقتی توانایی تغییر طبیعت را داریم، پس در نهایت قدرت و توانایی هستیم. اما بارها و بارها دیده‌ایم که طبیعت تغییر را برنمی‌تابد و در یک بازه زمانی طولانی این طبیعت است که برنده است. به همین دلیل انسان هوشمند کسی است که با طبیعت و شرایط خود را سازگار می‌کند. نه اینکه با آن بجنگد.

اتفاق دیگری که طبیعت از آن حمایت می‌کند، پدیدار شدن انسانهای بسیار والا در دوره‌های متناوب در جوامع مختلف بشری است. زیرا طبیعت به گونه‌ای عمل می‌کند که انسانی که کوله بار خود را بسته و آماده سفر و صعود است، با خود همراه می‌کند. به همین دلیل تعداد چنین افرادی بسیار کم است. البته یادمان باشد که فرآیند رشد یک فرآیند وابسته به بخت و اقبال نیست.

تمام آن چیزی که تصویر فوق به ما می‌گوید این است:

رشد در شرایط سخت، ما را قوی می‌کند. تعالی یک بحث است و متعالی ماندن چیزی بسیار فراتر از آن است. رشد کردن در شرایط سخت باعث می‌شود با قدرت بسیار زیادی به تعالی برسیم و این قدرت به ما در حفظ این تعالی کمک می‌کند.