برنامه ریزی برای اهداف | یک نمونه عملی

معمولا در شروع سال، همه شوق و ذوق بسیاری برای هدف گذاری دارند. انگار سال جدید یک دنیای جدید با قوانین جدید است که فکر میکنیم راحت‌تر می‌توان به اهدافمان دست یابیم. 

این درست که تحویل سال یک قرارداد اجتماعی و تاریخی است و چیزی جز یک تغییر فصل نیست. اما فرصت و بهانه‌ای برای حس تازه بودن و استفاده از انرژی آن برای هدف گذاری است (اینکه تغییرات هورمونی در فصل بهار و آن هوای عجیبش تاثیری در این موضوع دارد یا نه را نمیدانم!). 

اول بگذارید تعریفی داشته باشیم از هدف

در منابع معتبر هدف را وضعیت مطلوبی تعریف می‌کنند که تلاش داریم به آن برسیم. یک تصویر دلخواه از وضعیتی که در ذهن‌مان آن را مجسم می‌کنیم. 

به زبان ساده و از دیدگاه خودم: هدف، وضعیتی است که می‌خواهم به آن برسم، رسیدن به آن نیازمند تلاش، توجه، تخصیص منابع یا زمان است.

یک قرارداد شخصی هم دارم که ظرف زمان هدف حداقل باید هفتگی باشد.

یعنی وقتی رسیدن به یک هدف، کمتر از ۱ هفته طول می‌کشد، برای من از دایره تعریف هدف خارج است. شاید بتوان چنین چیزی را در دایره روتین‌ها، میکرواکشن‌ها یا عادت‌های روزانه قرار داد یا بهترین حالت بتوان آن را یک Task در نظر گرفت.

ذات انسانی ما همواره گرایش زیادی به دسته بندی و طبقه بندی داشته است. چون فکر می‌کنم طبقه بندی یکی از ابزارهایی بوده و هست که به فهم بیشتر ما از جهان کمک می‌کند. 

اهداف هم انواع مختلف دارند. اهداف مربوط به دستاوردهای مالی، اهداف مربوط به خرج کردن پول، اهداف سبک زندگی، سلامتی فیزیکی و تندرستی، اهداف مهارتی، اهداف احساسی و اهداف مربوط به عادات و مدیریت زمان، برخی از این دسته‌های اهداف هستند. 

من لیست اهدافم را روزهای آخر بهمن‌ماه لیست کردم و می‌خواهم شیوه برنامه ریزی‌ام برای یکی از اهدافم را شرح دهم. باشد به کار آید. یکی از اهداف امسال من، تقویت مهارت سواد مالی است. طبیعتا این هدف در دسته اهداف مهارتی و توسعه فردی قرار می‌گیرند.

چرا تقویت سواد مالی در لیست اهدافم است؟

با سخت‌تر شدن شرایط اقتصادی و مالی، احساس می‌کنم نیاز شدیدی به این مهارت دارم. سواد مالی به من کمک می‌کند تا داشته‌های مالی‌ام را بهتر مدیریت کنم. بتوانم زیرساخت‌های مستحکمی برای افزایش درآمدم ایجاد کنم و در مجموع رفاه مالی بیشتری را تجربه کنم. به ویژه برای من که یک همسر و یک پدر هستم، این مهارت اهمیت اساسی دارد. 

علاوه بر این، تسلط به این مهارت، مقدمه‌ای است برای آموزش این مهارت به فرزندم. چه اینکه قبلا هم در نوشته‌هایم گفتم (+) آموختن چگونه آموختن (مهارت یادگیری) و آموختن سواد مالی به فرزندانمان، مهم‌ترین و ارزشمندترین میراث ما برای فرزندانمان هستند. 

این مهارت را باید تا چه سطحی فرا بگیرم؟ 

وقتی برای یادگیری یک مهارت هدف گذاری می‌کنم، قرار نیست حتما در آن حوزه استاد شوم یا کتاب بنویسم. باید بدانم براساس منابع و زمان در دسترسم، قرار است به چه سطحی برسم. 

مراحل مختلف یادگیری یک مهارت براساس مدل بنجامین بلوم (مدل تاکسونومی بلوم) عبارتند از:

-حفظ کردن و به یاد سپاری مطالب و تعاریف

-درک مطلب: به این معنی که بتوانم مفاهیمی را که آموختم، به آنچه قبلا می‌دانستم ارتباط دهم. بتوانم قطعات مختلف آموخته‌هایم را به هم ربط بدهم و بفهمم کدام بخش پازل آموخته‌هایم کلیدی هستند و کدام یک ارزش کمتری دارند. و اینکه بکوشم برای آموخته‌هایم مصداق‌هایی خارج از مباحث درس سواد مالی پیدا کنم. 

-کاربردی کردن آموخته‌ها: اینکه بتوانم در مواجهه با مشکلات مالی، از ابزارهای مناسب در این حوزه استفاده کنم و بفهمم که کدام ابزار در حل کدام مسئله قابل استفاده است.

-تجزیه و تحلیل مطالب: اینکه بتوانم مباحث و موضوعات سواد مالی را به اجزای کوچکتر تجزیه و جایگاه و ارتباط آنها با یکدیگر را تحلیل کنم. 

-توانایی ارزیابی و قضاوت: اینکه بتوانم متون مربوط به سواد مالی را نقد کنم، رفتار مالی افراد را تحلیل و نقد کنم و تناقضات درونی آنها را کشف کنم، اینکه به واژگان کلیدی حوزه سواد مالی کاملا مسلط باشم، اینکه مطالب اصیل در این حوزه را از غیر اصیل تمییز و تشخیص دهم، همه اینها یعنی من به سطح ارزیابی و قضاوت دست یافته‌ام. یعنی در این حوزه من یک متخصص و کارشناس هستم. 

–سطح سنتز یا ترکیب: اینکه بتوانم با کنار هم قرار دادن مفاهیم یک حوزه، حرف جدیدی در آن حوزه بزنم یا روش یا مدل جدیدی ارائه دهم که سایر متخصصان با زدن عینک من، در حوزه سواد مالی شفاف‌تر ببینند.

هدف من برای ظرف زمان امسال و یادگیری مهارت سواد مالی، رسیدن به سطح کاربردی کردن آموخته‌هاست. یعنی با آموختن و کاربردی کردن آموخته‌هایم، مشکلات مالی امروزم را رفع و رجوع کنم. 

اما سطوح بالاتر مربوط به متخصص شدن در این حوزه (تجزیه و تحلیل و ارزیابی و قضاوت) و آخرین سطح که سنتز یا ترکیب است مخصوص مولفان و نویسندگان این حوزه است. 

با توجه به زمان در دسترسم، فکر نمی‌کنم بتوانم برای سطوح بالاتر، حداقل امسال زمان کافی داشته باشم. شاید بعدا که در این حوزه تخصصی عمیق‌تر شدم، به آن علاقه بیشتری پیدا کردم و به سمت کسب تخصص پیش رفتم یا تصمیم بگیرم که در این حوزه تدریس کنم (به ویژه برای کودکان) یا کتاب بنویسم. 

حالا برویم و منابع مطالعاتی و یادگیری را لیست کنیم

خب حالا باید منابع آموزشی را جمع آوری کنم. رفتم جستجو کردم و منابعی به شرح زیر را استخراج کردم.

کتابها:

دوره‌ها:

دوره روانشناسی پول-سایت متمم (+)

سلسله دروس مربوط به تاریخچه پول در سایت متمم (+)

آموزش مدیریت مالی شخصی- مکتب خونه- محسن بهرام گیری (+)

آموزش مدیریت مالی فردی- مکتب خونه – فرید اسماعیلیان (+)

پادکست:

Planet money 

اپیزودهای زیادی داره اما گوش کردن هفته‌ای یک اپیزود میتونه مناسب باشه.

Radical personal finance (برای دسترسی، نیاز به قندشکن دارید!)

با توجه به اعتبار و جذابیت پادکست اول، این پادکست در اولویت دوم قرار داره و فعلا امسال بهش نمیپردازم. البته شاید نظرم در موردش عوض شود.

میکرواکشن‌‌های مربوطه:

نوشتن تمامی هزینه‌ها و تحلیل هفتگی آنها و پیدا کردن مراکز هزینه و تلاش برای کاهش دادن آنها

ترجیحا از خرید آنلاین استفاده می‌کنم / موقعی که واقعا به چیزی نیاز دارم خرید می‌کنم / لیست خرید را قبل از خرید تهیه می‌کنم و چیزی اضافه‌تر از آن خرید نمیکنم. 

سایر عادت‌ها و میکرواکشن‌ها را باید با مطالعه بیشتر و استفاده از منابع مطالعاتی و در طول مسیر بیاموزم و به کار ببندم.

گزارش نویسی ماهانه 

چون تقویت مهارت سواد مالی تا مرحله کاربردی کردن آموخته‌ها (براساس مدل بوم)، یکی از اهداف کلیدی امسال من است، پس حتما با گزارش نویسی ماهانه در خصوص عملکردم در این زمینه و سایر اهدافی که دارم، شما مخاطبان گرامی را در جریان موضوع قرار خواهم داد و همچنین به صورت کاملا عملیاتی و با نمونه‌های واقعی (مانند گزارش مخارج روزانه و …..) پیش خواهیم رفت. 

راه اندازی کانال تلگرام برای انتشار آموخته‌هایم در حوزه سواد مالی هم می‌تواند یک ایده جذاب باشد و می‌تواند در یادگیری سواد مالی به افراد زیادی کمک کند. اما به نظر می‌رسد بهتر است فعلا دست نگه دارم و صرفا به عنوان یک یادگیرنده و شاگرد، به مبحث سواد مالی ورود کنم.

ساعات و لحظات جذابی برایتان آرزومندم.