در ادبیات مدیریت استراتژیک و مباحث #تفکر استراتژیک، مفهوم ارزش و مطلوبیت یک مفهوم کلیدی و پایه‌ای است که شالوده کسب و کارها را تشکیل می‌دهد. کسب و کارها بسته به وسعت فعالیت‌شان، هرکدام زنجیره‌ای برای خلق ارزش دارند. این زنجیره با استفاده از فرآیندهای مختلف، ورودی دریافت می‌کند و این ورودی را با پیاده سازی فرآیندها به محصول خروجی تبدیل می‌کند. حال این محصول می‌تواند در داخل طیفی قرار گیرد که یک سمت آن صرفا کالا (فیزیکی است) و یک سر آن سرویس یا خدمت.
اغلب محصولات به صورت مطلق کالا یا سرویس نیستند. بلکه ترکیبی از این دو هستند.
مشتریان با مقایسه ارزش محصول دریافتی با ارزش پرداختی خودشان، تصمیم به خرید یا عدم خرید می‌گیرند. پس می‌توان گفت، ارزش آفرینی هسته تمامی کسب و کارهاست. به این ترتیب مشتری وقتی دست به تبادل ارزش می‌زند که تراز ارزش دریافتی‌اش پس از انجام مبادله بیشتر از حالت قبل از آن باشد.
چیزی که مشتریان را در مورد خرید یک محصول و مثبت بودن تراز ارزش، قانع می‌کند، مزیت‌های محصول است. محصولی که نسبت به یک محصول مشابه مزیت‌های بیشتری داشته باشد و در قبال این مزیت‌ها قیمت مناسب‌تری داشته باشد، اقبال بیشتری برای انتخاب شدن خواهد داشت. پس مساله ارزش، مساله ارائه مزیت‌های مناسب در برابر قیمت مناسب است.
مزیت و مزیت رقابتی چیست؟
مزیت‌ها از کنار هم قرار گرفتن منابع ساخته می‌شوند. چگونگی انتخاب ترکیب منابع برای ساختن مزیت هم، کار متفکران استراتژیک سازمان است.
تفکر استراتژیک چگونه می‌تواند باعث خلق و طراحی مزیت‌های رقابتی شود؟
سابق بر این گفتیم که نهادینه سازی تفکر استراتژیک در سازمان، برترین مزیت رقابتی یا یک مزیت استراتژیک برای هر سازمانی است (مقاله تفکر استراتژیک جین لیدکا). سازمانی که مدیران و تصمیم گیران آن از مزیت تفکر استراتژیک برخوردارند:
۱٫می‌توانند جریان ارزش آفرینی قدرتمندی را با هدف ارتقای سطح رضایت مشتریان کلید بزنند.
۲٫از تقلید این مزیت توسط سازمان‌های رقیب، تا حد زیادی مصون خواهند بود.
۳٫با تغییرات محیطی سازگاری بیشتری خواهند داشت.
پس خود تفکر استراتژیک و جاری سازی آن در سازمان، یک مزیت رقابتی بسیار ارزشمند است که زمینی حاصلخیز برای کاشت سایر مزیت‌های رقابتی آماده می‌کند. استراتژیست با بهره‌مندی از تفکر استراتژیک، به موج سواری تبدیل می‌شود که پیوسته با ایجاد جریان پایداری از خلق مزیت، بر روی آنها موج سواری می‌کند. در نهایت هم عمر آن مزیت و زمان تقلید آن از سوی رقبا را تخمین زده و قبل از ضربه خوردن ناشی از تقلید رقبا، به سمت مزیت جدیدی شیف می‌کند.
پیشنهاد مطالعه
سری مطالب #تفکر استراتژیک